MBA ဆုိတာ လိုအပ္ရင္လည္း တစ္သက္မွာ တစ္ခါသာ တက္ၿပီး၊ ေငြ၊ အခ်ိန္နဲ႔ ခြန္အားရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြမ်ားလွတဲ့ အတြက္ ေသခ်ာ စဥ္းစားေရြးခ်ယ္သင့္ပါတယ္။
MBA ဆုိတာဘာလဲ?
MBA ဆုိတာ Master of Business Administration - စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ မဟာဘြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ MBA က Academic မဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႕ က်င့္သံုးတဲ့သူေတြအတြက္ professional ဘြဲ႕ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
အခ်ိန္ျပည့္တက္ရတဲ့ Full-time MBA, အလုပ္နဲ႔ အခ်ိန္ပိုင္းတတ္ႏုိင္တဲ့ Part-time MBA နဲ႔ အသက္အရြယ္ရင့္က်က္မႈ၊ လုပ္သက္အေတြ႕အႀကံဳ လုိအပ္တဲ့ Executive MBA စသည္ျဖင့္ ရွိတတ္ပါတယ္။ Online MBA ေတြလည္း ရွိပါတယ္။
တခ်ဳိ႕ တကၠသိုလ္ေတြမွာ MBA အလားတူ MSc (International Business) အတန္းလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ MBA ထက္ ဘာသာရပ္ ပိုနဲၿပီး ေစ်းသက္သာတာ ရွိႏုိင္ပါတယ္။
MBA မွာ ဘာေတြသင္လဲ?
MBA မွာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဘာသာရပ္ေတြ အစံုအလင္ကုိ ျခံဳ ၿပီးေလ့လာရတာျဖစ္ပါတယ္။ Economics, Marketing, HR, Finance, Project Management, စတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြ ပါ၀င္တတ္ပါတယ္။ MBA General နဲ႔ Specialized MBA ေတြရွိတတ္ၿပီး အစီအစဥ္ေတြမတူရင္ ေရြးခ်ယ္ရတဲ့ ဘာသာေတြ မတူတတ္ပါဘူး။
တကၠသိုလ္ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုလည္း ဘာသာရပ္ေတြ၊ ဘာသာ အေရအတြက္ေတြ မတူတတ္ပါဘူး။ အခ်ိန္ကလည္း (၁) ႏွစ္၊ (၁)ႏွစ္ခြဲ၊ (၂)ႏွစ္ စသည္ျဖင့္ ၾကာျမင့္တတ္ပါတယ္။
MBA တက္တဲ့အခါမွာ Accounting, Finance နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဘာသာရပ္ေတြက အေျခခံ မရွိထားတဲ့သူေတြအတြက္ အခက္ခဲဆံုးပါပဲ။
MBA မွာ စာလံုးေရ ၁၅၀၀၀-၂၀၀၀၀ ၾကား Thesis/ Dissertation သုေတသန စာတမ္းတင္ရတာေတြရွိႏုိင္ပါတယ္။
MBA Program က ဘယ္လုိ လူေတြအတြက္ သင့္ေတာ္လဲ?
ဌာနအလုိက္ Functional အရာရွိေတြ မန္ေနဂ်ာ ရာထူးနဲ႔ အထက္ကို ထမ္းေဆာင္ရေတာ့မယ့္ဆိုရင္ ဌာနေပါင္းစံုနဲ႔ အခ်ိတ္အဆက္ ေကာင္းမြန္ေစဖုိ႔၊ ဌာန ေပါင္းစံုကို ထိန္းေၾကာင္းႏုိင္ဖုိ႔ သင္ယူရတာျဖစ္ပါတယ္။
စီးပြားေရး ဘြဲ႕ရမဟုတ္သူေတြ၊ ဆရာ၀န္ေတြ၊ အင္ဂ်င္နီယာေတြ၊ နည္းပညာသမားေတြလည္း စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ့ ရာထူးမ်ဳိးတက္လွမ္းဖုိ႔ အတြက္ MBA ဘြဲ႔ လုိအပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာေတာ့ ကုမၸဏီေတြက သူတုိ႔အတြက္ အေရးပါတဲ့ ၀န္ထမ္းေကာင္းေတြ ရာထူးျမင့္ေတြအတြက္ ျပင္ဆင္ေပးဖုိ႔ ကုိ MBA အတန္းကုိထားေပးေလ့ရွိပါတယ္။
ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနသူေတြ၊ လုပ္ကိုင္လုိသူေတြလည္း စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဘာသာအားလံုးကုိ ျခံဳၿပီးေလ့လာႏုိင္တဲ့ MBA ကိုတက္ၾကပါတယ္။
.
အနည္းဆံုး အသက္ ၂၅-၃၀ ေလာက္ရွိၿပီး လုပ္သက္ ၅ ႏွစ္ ေလာက္ ရွိရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။
MBA ၀င္ခြင့္ သတ္မွတ္ခ်က္က ဘယ္လုိရွိလဲ?
တကၠသိုလ္ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ၀င္ခြင့္သတ္မွတ္ခ်က္ မတူတတ္ပါဘူး။
ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္ေတြကေတာ့ အဂၤလိပ္စာလုိအပ္ခ်က္ စစ္ေဆးတတ္ပါတယ္။ TOEFL/ IELTS အမွတ္ေတာင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။ မရွိရင္ ေက်ာင္းက ျပန္စစ္ေပးတာမ်ဳိးလည္းရွိႏုိင္ပါတယ္။
အေမရိကန္ တကၠသိုလ္အမ်ားစုက GMAT (Graduate Management Aptitude Test) အမွတ္နဲ႔ ကန္႔သတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ UK တကၠသိုလ္ေတြကေတာ့ GMAT မလုိတာမ်ားပါတယ္။ GMAT ဆုိတာ အဂၤလိပ္စာ၊ သခၤ်ာ၊ logic ေတြကုိ multiple-choice ပံုစံနဲ႔ စစ္ေဆးတာျဖစ္ပါတယ္။
အနည္းဆံုးေတာ့ Bachelor’s ဘြဲ႕ တစ္ခု လုိအပ္တတ္ပါတယ္။ UK တကၠသိုလ္ေတြမွာ ရင့္က်က္ေက်ာင္းသား (Mature Student) ဆုိၿပီး ဘြဲ႔မရွိလည္း ဘြဲ႔နဲ႔ ညီမွ်တဲ့ ဒီပလုိမာတစ္ခု ရွိရင္ ေပးတက္တာမ်ဳိးရွိပါတယ္။
သိထားဖုိ႔လုိတာက MBA တက္ဖုိ႔ စီးပြားေရး ဒီပလုိမာ တစ္ခုခုရွိရမယ္ဆုိတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘြဲ႔ မရွိရင္သာ UK ေက်ာင္း တခ်ိဳ႕ကေတာင္းဆုိ တတ္တာပါ။ အေျခခံ စီးပြားေရးအသိပညာ လုိအပ္ခ်က္ေတြရွိရင္ Pre-MBA တက္ရတာမ်ဳိးေတာ့ ရွိႏိုင္ပါတယ္။
MBAက အရင္းအႏွီးမ်ားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႕က ေျမစမ္းခရမ္းပ်ဳိးအေနနဲ႔ ဒီပလုိမာ အရင္ တက္ၾကည့္တာေတြရွိႏိုင္ပါတယ္။ Finance လုိ ဘာသာရပ္မ်ိဳးက ႀကိဳတက္ထားတာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။
MBA မွာ အလုပ္အေတြ႕အႀကံဳ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြလည္း ရွိႏုိင္ပါတယ္။
ကုိယ္ပိုင္ စာေမးပြဲေတြနဲ႔လည္း စစ္ေဆးတတ္ပါတယ္။
ကုန္က်စရိတ္
ထိပ္တန္း US နဲ႔ UK တကၠသိုလ္ေတြမွာ MBA တက္ရင္ သိန္း ၁၀၀၀ေက်ာ္ - ၂၀၀၀ ေလာက္အထိ ကုန္ႏိုင္ပါတယ္။ ေက်ာင္းေပၚမွာ မူတည္ၿပီး Online MBA ေတြက ေစ်းသက္သာတာရွိႏုိင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ MBA ေတြက သိန္း ၁၀၀ ၀န္းက်င္မ်ားပါတယ္။ အစုိးရ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ဖြင့္တဲ့ MBA ေတြကေတာ့ ေက်ာင္းလခ အထူးသက္သာပါတယ္။ အျခား လူမႈေရး ကုန္က်စရိတ္ေတြေတာ့ ရွိပါေသးတယ္။
MBA ဘြဲ႕ ၿပီးရင္ ရႏုိင္ေသာ အက်ဳိးမ်ား
မိမိရဲ႕ သင္ယူႏိုင္စြမ္း၊ ေကာင္းစြာ အသံုးခ်တတ္မႈေတြ အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး MBA ေၾကာင့္ ဘ၀အဆင့္ ျမင့္မားလာႏုိင္သလုိ ဘာမွ အက်ဳိးမရွိတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း အားျဖင့္ေတာ့ ေအာက္ပါ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရႏိုင္ပါတယ္။
၁။ လုပ္ငန္း ဦးေဆာင္မႈအပိုင္း၊ ရာထူးျမင့္မ်ား တာ၀န္ယူရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္ျခင္း
၂။ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ေရြးခ်ယ္စရာ ပိုမ်ားလာႏုိင္ျခင္း
၃။ မိတ္ေကာင္းမ်ား ရႏုိင္ျခင္း
၄။ စီးပြားေရးေလာကႏွင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ သေဘာတရားမ်ားကုိ ျခံဳငံုသိရွိႏုိင္ျခင္း
၅။ ကိုယ္ပုိင္ လုပ္ငန္းအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ျခင္း
၆။ လစာ ျမင့္မားႏုိင္ျခင္း
၇။ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ေျပာင္းရန္ အဆင္ေျပျခင္း
MBA တက္ရင္ သတိထားသင့္သည့္အခ်က္မ်ား
၁။ ေငြေၾကးအကုန္အက်မ်ားမယ္။ - သင္တန္းေၾကးအျပင္၊ လူမႈေရး ကုန္က်စရိတ္ေတြရွိႏုိင္ပါတယ္။
၂။ အခ်ိန္ကုန္မယ္။
၃။ စာမ်ားတယ္။ အလုပ္တစ္ဖက္၊ လူမႈေရးေတြနဲ႔ ပင္ပန္းမယ္။
၄။ စီးပြားေရး ဘာသာရပ္တစ္ခုခ်င္းကုိ ထဲထဲ၀င္၀င္သင္ၾကား ေပးျခင္း မဟုတ္တဲ့အတြက္ ကုိယ္ကၽြမ္းက်င္လုိတဲ့ ဘာသာရပ္ကုိ ထပ္ေလ့လာရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။
၅။ မဟာဘြဲ႕အဆင့္ျဖစ္တဲ့အတြက္ မိမိဘာသာ ေလ့လာရတာေတြ၊ သုေတသနလုပ္ရေတြ၊ အတန္းေဖာ္ေတြဆီက ေလ့လာရတာမ်ားၿပီး ဆရာေတြက အေသးစိတ္မရွင္းျပတာေတြ ၾကံဳရပါမယ္။
၆။ MBA ၿပီးတဲ့အခါ မိမိကုိယ္ကုိ ယံုၾကည္မႈ မ်ားလြန္းတာေၾကာင့္ အလုပ္ခြင္က စနစ္ေတြကုိ မလိုက္နာခ်င္တာေတြ၊ အံ၀င္ခြင္က် မျဖစ္တာေတြရွိတတ္ပါတယ္။
၇။ အလုပ္အကိုင္ အေတြ႕အႀကံဳ မရွိတဲ့ MBA ဘြဲ႕ရေတြအတြက္ လစာဟာ ထင္သေလာက္မေကာင္းႏုိင္ပါဘူး။
MBA ေတြ မ်ားလာတာတဲ့အမွ် အလုပ္ခန္႔တဲ့ လူေတြဘက္ကလည္း ေရြးခ်ယ္လာၾကပါတယ္။ MBA တုိင္းကုိ အထင္ႀကီးၿပီး ခန္႔မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
အလုပ္အကိုင္အတြက္ဆုိရင္ ကုိယ္တက္တဲ့ တကၠသိုလ္ရဲ႕ ဂုဏ္သတင္းဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီ့ ဂုဏ္သတင္းေပၚမွာ မူတည္ၿပီး အက်ဳိးေက်းဇူးကလည္း ေတာ္ေတာ္ ကြဲျပားႏုိင္ပါတယ္။ MBA ဘြဲ႕ရတာခ်င္းတဲ့ တူရင္ေတာင္ တကၠသိုလ္နဲ႔ ႏိုင္ငံၾကည့္ၿပီး လစာေတြ ကြဲလာႏုိင္ပါတယ္။
အလုပ္မွာ ဆက္လက္ တုိးတက္ဖုိ႔ကေတာ့ ကိုယ့္ဘက္က ရလဒ္ေကာင္းေအာင္ တကယ္လုပ္ျပႏုိင္တဲ့ ေပၚမွာ အမ်ားႀကီးမူတည္ပါတယ္။ ဘြဲ႔နဲ႔ အသိပညာသာမကဘဲ မိမိရဲ႕ တျခား soft skills လုိ႔ ေခၚတဲ့ ကၽြမး္က်င္မႈေတြအေပၚမွာလည္း အမ်ားႀကီး မူတည္တယ္ဆုိတာလည္း သတိျပဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။
MBA မတက္ေသးရန္ အၾကံျပဳသူမ်ား
အလုပ္နဲ႔ ဆက္စပ္ သင္ယူရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းၿပီးစ အလုပ္ မ၀င္ခ်င္ေသးတာေၾကာင့္ MBA တက္လုိတဲ့သူေတြ၊ အလုပ္အကိုင္ အေတြ႕အၾကံဳမရွိေသးသူေတြကုိ MBA မတက္ေသးဖုိ႔ အၾကံျပဳပါတယ္။ အျခား စီးပြားေရးသင္တန္းေတြ၊ ဒီပလိုမာေတြကုိ စမ္းတက္ၾကည့္ၿပီးမွ သာ MBA တက္သင့္ပါတယ္။
MBA ေရြးခ်ယ္သည့္အခါ စဥ္းစားသင့္တဲ့အခ်က္မ်ား
အရင္ဆံုးစဥ္းစားရမွာက တက္ဖုိ႔ လုိၿပီးလား? ဘာလုိ႔ တက္မွာလဲ? ကုိယ္ MBA ရရင္ ဘယ္လုိ အခြင့္အလမ္းေတြရွိလာမလဲ?
တက္ဖုိ႔ လိုၿပီ ဆုိရင္ အခ်ိန္ယူ ႀကိဳတင္စံုစမ္းပါ။ အေလာတႀကီး မဆံုးျဖတ္ပါနဲ႔။
ကိုယ္တက္လုိ႔ရတာ ဘယ္လုိ Program ေတြရွိလဲ? ျပည္တြင္းမွာ တက္ခ်င္တာလား? ျပည္ပမွာ တက္ခ်င္တာလား?
ကုိယ္စိတ္၀င္စားတဲ့ MBA Programအခ်က္အလက္မ်ားကုိ စာရင္းျပဳစုပါ။ ႏႈိင္းယွဥ္ပါ။
၁။ တကၠသိုလ္ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ဂုဏ္သတင္း၊ အသိအမွတ္ျပဳမႈ နဲ႔ အဆင့္
၂။ တက္ေရာက္ႏုိင္တဲ့ Program အမ်ဳိးအစားမ်ား
၃။ ၀င္ခြင့္သတ္မွတ္ခ်က္
၄။ ၾကာခ်ိန္
၅။ သင္ယူရမယ့္ ဘာသာရပ္မ်ား
၆။ သင္ၾကားမယ့္ ဆရာ/မမ်ား
၇။ အတန္းခ်ိန္ - အလုပ္ခ်ိန္နဲ႔ အဆင္ေျပမေျပ
၉။ အတန္းက လူမ်ားလား?
၁၀။ ၀န္ေဆာင္မႈပိုင္းမွာ ဘာေတြေကာင္းလဲ?
၁၁။ အလုပ္အကိုင္အၾကံေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေတြရွိလား?
၁၂။ ပညာသင္ဆုေတြ၊ သက္သာခြင့္ေတြ ရွိႏုိင္လား?
၁၃။ Notable alumni - ဘယ္လုိ လူေတြ တက္ခဲ့လဲ? အတန္းေဖာ္ေတြက ဘယ္လုိလူေတြလဲ?
၁၄။ Alumni Services - ဘြ႔ဲရ ၿပီးတဲ့အခါ ဘယ္လုိ ၀န္ေဆာင္မႈေတြရွိမွာလဲ
၁၅။ ကုန္က်စရိတ္ - ေပးေခ်ရတဲ့ ပံုစံ
ပညာေရးလမ္းညႊန္website တြင္ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလံုးတြင္ ေျပာင္းလဲေနေသာ ပညာေရးသတင္းမ်ား၊ အခမဲ့ ပညာေရးသင္ၾကားေပးေနသည့္ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ား၊ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပပညာသင္ဆုမ်ား၊ ပညာေရးအတြက္ သင္တန္းမ်ား၊ အလုပ္ခြင္၀င္ရန္ လိုအပ္ေသာ သင္တန္းမ်ား စသည္တို႔ပါ၀င္ပါတယ္ေနာ္...။
source: Strategy First