တကၠသိုလ္တစ္ခု ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီေစမယ့္ နည္းလမ္း ၂၀

1. To change a university, you need to change people’s incentives

ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ ခံယူခ်က္ကို ေျပာင္းမွ တကၠသိုလ္ လည္း တိုးတက္ႏိုင္မယ္။

2. To attract the best faculty, you need the best leaders

တကၠသိုလ္ ရဲ႕ ပညာေရး အရည္အေသြး academic quality ျမင့္တက္ဘို႔ ဆိုတာ အေကာင္းဆံုး ဆရာေတြရွိဘို႔ လိုတယ္။ အေကာင္းဆံုးဆရာ ရွိဘို႔ဆိုတာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြ ရွိရမယ္။

တနည္းအားျဖင့္ လူေတာ္ေတြဟာ သူတို႔ အထင္မႀကီးတဲ့ မေလးစားေလာက္တဲ့ သူေတြရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈ ေအာက္ကို ဝင္မလာပါဘူး။

ဥပမာ ႏိုင္ငံတကာ တန္းဝင္သူဆရာ တေယာက္ဟာ Mickey Mouse ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ လက္ေအာက္မွာ ဘယ္ေတာ့မွ ဝင္လုပ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

3. Control quality through hiring panels.

တကၠသိုလ္ရဲ႕ ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ႕မွာ အရည္အေသြး ထိန္းသိမ္းတဲ့ စနစ္ေကာင္းတခု ရွိဘို႔ လိုပါတယ္။

ဗဟို ဝန္ထမ္း တကၠသိုလ္လို ဝန္ထမ္ေရြးခ်ယ္ ေလ့က်င့္ေရး အဖြဲ႕ လို ေယဘုယ် ေရြးခ်ယ္ေရး စနစ္ နဲ႔ တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡေတြကို ေရြးခ်ယ္ျခင္းဟာ မွားယြင္းတယ္ လို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။

ေနာက္တခုက တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡ ဆိုတာ ဟာ ဘာသာရပ္ တခုမွာ လံုေလာက္တဲ့ သုေတသန အေတြ႕အၾကံဳ ရွိလာလို႔ သက္ဆိုင္ရာ သုေတသန အသိုင္းအဝိုင္းကေန ခ်ီးျမႇင့္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ ရာထူး တခု ျဖစ္ပါတယ္။

တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡ ဆိုတာ နည္းျပ သ႐ုပ္ျပ ေတြကေန အခ်ိန္ၾကာလို႔ ရာထူးတိုးလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ပါေမာကၡ အမည္ခံၿပီး သုေတသန အေတြ႕အၾကံဳ လံုေလာက္ေအာင္ မရွိတဲ့ သူေတြဟာ အမည္ခံ ပါေမာကၡသာ ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ သုေတသန အသိုင္းအဝိုင္းက အသိအမွတ္ျပဳ မွာ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ တကၠသိုလ္ကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

4. Hire the best

ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္သူမ်ား အနက္မွာ အေတာ္ဆံုးကို ေရြးခ်ယ္ပါ။ ဘက္လိုက္မႈ အဂတိတရား ကင္းပါေစ။

ဒီလို ျဖစ္လာဘို႔ ဆိုရင္ တကၠသိုလ္ရဲ႕ ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ႕ဟာ ပညာေရး မူဝါဒနဲ႔ သေဘာတရား အေၾကာင္းကို နားလည္သူ ေတြရယ္ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ကို ကြ်မ္းက်င္သူေတြ ရယ္နဲ႔ သာ ဖြဲ႕စည္းသင့္တဲ့ အဖြဲ႕ တခု ျဖစ္ပါတယ္။

5. Know the talent list and congratulate people

ေအာင္ျမင္မႈ တခုကို ရရွိလာရင္ အဲဒီေအာင္ျမင္မႈကို အမွန္တကယ္ ဖန္တီးသူ ေတြကို သိရွိပါ။ သူတို႔အားလံုးကို ထိုက္တန္စြာ ဂုဏ္ျပဳပါ။

တနည္းအားျဖင့္ အနားျပာေတြ ေျမႇာက္ထိုးပင့္ေကာ္ေတြ စားဖားေတြကို ေရွာင္ၿပီး တကယ္ အလုပ္လုပ္သူေတြကို ေနရာေပးပါ ဂုဏ္ျပဳပါ။

6. No pain, no gain

အေျပာင္းအလဲ လုပ္တယ္ဆိုတာ ခက္ခဲပါတယ္။ အနစ္နာခံဘို႔ လိုပါတယ္။ အနာခံမွ အသာစံရမယ့္ သေဘာပါ။

7. Too much change, no gain

ဒါေပမယ့္ အခ်ိန္တို အတြင္း အေျပာင္းအလဲမ်ားစြာကို တၿပိဳင္နက္တည္း လုပ္မယ္ဆို ရင္ေတာ့ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါဘူး။

တနည္းအားျဖင့္ အေျပာင္းအလဲဆိုတာ တဆင့္ၿပီး တဆင့္ အခ်ိန္ေပးတည္ေဆာက္မွ ရပါတယ္။

8. Pay a top salary if you want the right department head

ဌာနမႈးေကာင္းေကာင္းကို လိုခ်င္ရင္ သူတို႔နဲ႔ ထိုက္တန္တဲ့ လစာကို ေပးႏိုင္ရပါမယ္။

ဌာနမႈး ေကာင္းေကာင္းရွိမွ ဌာနဟာတိုးတက္ မွာ ျဖစ္ၿပီး တကၠသိုလ္ ရဲ႕ ပညာေရး အရည္အေသြး academic quality ျမင့္တက္ဘို႔ ဆိုတာ ဟာ ဌာနမႈးေတြ ဘယ္ေလာက္ အရည္အခ်င္းရွိၿပီး အျမင္ က်ယ္ သလဲ ဆိုတာနဲ႔ အမ်ားႀကီး သက္ဆိုင္ ပါတယ္။

9. Incentivise raising research money

တကၠသိုလ္ တခုရဲ႕ အသက္ဟာ သုေတသန ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕ဟာ ဌာနေတြမွာ သုေတသန အလုပ္ေတြ မ်ားမ်ား လုပ္ႏိုင္ဘို႔ ေထာက္ပံေငြ မ်ားမ်ားရေအာင္ ရွာႏိုင္ ရပါမယ္။

10. Cut the red tape and reduce the number of committees

ႀကိဳးနီစနစ္ကို ဖယ္ရွားၿပီး ၾကားခံ ေကာ္မတီေတြကို နည္းႏိုင္သမွ် နည္းေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ ပါေမာကၡေတြကို သူတို႔ ကၽြမ္းက်င္ရာ ဘာသာရပ္အလိုက္ အေကာင္းဆံုး စီမံႏိုင္ေအာင္ ဗဟိုဦးစီး စနစ္ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေလ်ာ့ ေပါ့ ေပးရမယ္။

11. As a leader, be accessible

ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ အေနနဲ႔ အမ်ားနဲ႔ ေအာက္ေျခအထိ ထိေတြ႕ႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ထားရပါမယ္။

12. Clarify the relationship between administrative and academic staff

အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဘက္က ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ သင္ၾကားေရး ဝန္ထမ္းေတြအၾကား တာဝန္ ခြဲေဝမႈ တာဝန္ခံမႈကို ရွင္းလင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားရပါမယ္။

administrative ျပသနာေတြေၾကာင့္ သင္ၾကားေရး ဝန္ထမ္းေကာင္းေတြ ဆံုးရႈံးရ တတ္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဘက္က ဝန္ထမ္းေတြက ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္ျခင္းေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ ရဲ႕ ပညာေရး အရည္အေသြး academic quality က်ဆင္းသြား ႏိုင္တာကို သတိျပဳရမယ္။

13. Start to train scholars in management when they are young

ငယ္ရြယ္ၿပီး အလားအလာရွိသူ လူေတာ္ေတြကို အနာဂတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အပိုင္းအတြက္ ေခါင္းေဆာင္မႈ မ်ိဳးဆက္ မျပတ္ေစဘို႔ အခုကတည္းက စၿပီး ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ထားဘို႔ လိုပါတယ္။

14. Pick your board or council members because - and only because - they are good for the university, and then educate them

တက္ကသိုလ္ အတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ေစမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္ ေတြကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး သူတို႔ကို တက္ကသိုလ္ ေရွ႕ေရးအတြက္ စည္း႐ုံးပညာေပးပါ။

15. Tell Government ‘No!’

တကၠသိုလ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအပိုင္း အေပၚ အစိုးရပိုင္းကေန လႊမ္းမိုးဘို႔ ႀကိဳးစားျခင္းကို လက္မခံပါနဲ႔။

16. Give staff food for their tummies as well as thought

ဝန္ထမ္းေတြကို လစာေကာင္းေကာင္း ေပးသလို အေတြးအေခၚ ေကာင္းေကာင္း ရေစဘို႔လည္း ပ်ိဳးေထာင္ေပးပါ။

17. Hire a scholar as leader

ငယ္ရြယ္ၿပီး အလားအလာရွိသူ လူေတာ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္မႈတာဝန္ ကို ေပးပါ။

18. Make sure the leader stays at least five years - and preferably more

အဲဒီ ငယ္ရြယ္ၿပီး အလားအလာရွိသူ လူေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အနည္းဆံုး ၅ ႏွစ္အထိ တက္ကသိုလ္အတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးႏိုင္ေအာင္ စီမံပါ။

19. Give the leader plenty of power (or don’t bother hiring one)

အလားအလာရွိသူ လူေတာ္ေခါင္းေဆာင္ ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဘို႔ မႀကိဳးစားပါနဲ႔။ guideline ေလာက္သာေပးၿပီး သူတို႔ဘာသာ ဦးေဆာင္ပါေစ။

20. Let the leader pick his or her own top team

ငယ္ရြယ္ၿပီး အလားအလာရွိသူ လူေတာ္ေတြကို သူတို႔ အဖြဲ႕ဝင္ေတြကို သူတို႔လက္ေအာက္က လူေတြကို သူတို႔ စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ပါေစ။

အထက္က အမိန္႔နဲ ထိန္းခ်ဳပ္တာမ်ိဳး မလုပ္မိပါေစနဲ႔။

#Education
Credit> Henry Cheng